Konopie czy marihuana? Sposób nazewnictwa tej rośliny może wydawać się czasami kontrowersyjny i mylący. Często też klasyfikuje się te rośliny ze względu na pochodzenie geograficzne, zastosowanie, genetykę oraz zawartość poszczególnych kannabinoidów. W tym ostatnim przypadku wyznacznikiem jest Δ9-tetrahydrokannabinol (THC).
Systematyka
Rodzina: konopiowate, rodzaj: konopie, gatunek: konopie siewne… właściwie na tym można by zakończyć systematykę tych roślin, jako jeden monotypowy gatunek. Gatunek cechujący się zróżnicowaniem; zależnym od wykorzystania rośliny i wykształconym przez dziesiątki (setki lat) w wyniku pokoleniowej selekcji pożądanych cech.
Tutaj można wydzielić głównie dwa kryteria doboru roślin. W jednym przypadku promowane były rośliny plenne w ziarno oraz dobrze zbudowane, z których pozyskiwane było włókno. W innym przypadku chodziło o dorodne kwiatostany, które są bogate w psychoaktywne i prozdrowotne związki wykorzystywane już w starożytnej medycynie. Takie rośliny były cenione w wielu regionach Azji. Konopie te obfitowały w kwiatostany wydzielające żywicę bogatą w psychoaktywny Δ9-tetrahydrokannabinol. Stąd właśnie pochodzi określenie “konopie indyjskie”, które przez niektórych botaników klasyfikowane są jako odrębny podgatunek, takson lub odmiana, a niekiedy jako odrębny gatunek z rodzaju konopie.
Ze względu na budowę rośliny i samych kwiatostanów, a także genetykę i pochodzenie, przyjęto następującą systematykę konopi uwzględniającą taksonomiczne odmiany wewnątrzgatunkowe, z którą najczęściej spotykamy się w obecnej literaturze:
Rodzina: konopiowate (Cannabaceae).
….. Rodzaj: konopie (Cannabis).
……… Gatunek: konopie siewne (Cannabis sativa).
………………. Podgatunek: konopie siewne (Cannabis sativa sub. sativa) – podgatunek nominatywny.
………………. Podgatunek: konopie indyjskie (Cannabis sativa sub. indica).
………………. Podgatunek: konopie dzikie (Cannabis sativa sub. ruderalis).
Terminologia
Nazewnictwo zależne jest od zastosowania rośliny. Konopie i marihuana to ta sama roślina – Cannabis Sativa L.
Termin “konopie” powszechnie odnosi się do przemysłowego wykorzystania łodygi i nasion konopi indyjskich do produkcji tekstyliów, żywności, papieru, produktów do pielęgnacji ciała, detergentów, tworzyw sztucznych i materiałów budowlanych. Włókno konopne jest najdłuższym, najmocniejszym i najtrwalszym ze wszystkich włókien roślinnych. Uprawa konopi nie wymaga żadnych środków chemicznych, pestycydów ani herbicydów. Często uprawiane w płodozmianie z innymi uprawami, takimi jak kukurydza czy rośliny strączkowe. Konopie produkują cztery razy więcej włókna na akr niż sosna. Papier bezdrzewny można poddać recyklingowi nawet siedem razy, w porównaniu z trzykrotnym recyklingiem papieru na bazie masy sosnowej. Konopie są łatwe w uprawie i właściwie warunkują sobie glebę tam, gdzie rośnie. Nasiona i olej z nasion są bogate w białko, niezbędne tłuszcze i aminokwasy oraz witaminy. Konopie byłyby idealnym źródłem biomasy na paliwo, a etanol z konopi spala się bardzo czysto.
Termin „marihuana” odnosi się do celów leczniczych, rekreacyjnych lub duchowych, jakim jest najczęściej palenie kwiatów konopi czy przyjmowanie wyciągów i ekstraktów w kwiatostanów.
Konopie przemysłowe to rośliny zawierające max. około 0,2% – 1,5% THC odurzającego kannabinoidu, podczas gdy marihuana zawiera co najmniej 5% – 10% i więcej THC.
Konopie i ludzkość są ze sobą powiązane od ponad 10 000 lat. Rośliny te były jedną z pierwszych upraw rolnych ludzkości, a do końca ubiegłego wieku pozostawały największą uprawą na świecie pozwalającą na rozwój najważniejszych sektorów przemysłu. Dziś konopie do użytku przemysłowego i komercyjnego uprawiane są dosłownie wszędzie.
Przeklęta roślina
Historia zdemonizowania konopi sięga dalekiej historii w Stanach zjednoczonych, kiedy nazwie “mary jane” została przypisana międzyrasowa, niechlubna na tamten okres “łatka”. Konopie od lat pięćdziesiątych XX wieku zostały wrzucone do tej samej kategorii co marihuana, a tym samym w całych Stanach Zjednoczonych zakazano całkowicie jej wszechstronnej uprawy. Konopie przemysłowe wywodzą się technicznie z tego samego gatunku, z którego pochodzi psychoaktywna marihuana, jednak pochodzi z innej odmiany (taksonu, podgatunku), który zawiera wiele istotnych różnic. Przepisy zakazu upraw w USA zniesiono dopiero kilka lat temu pozwalając na nowo rozwijać się niektórym, ale szczególnie istotnym sektorom gospodarki.
Chociaż uprawa konopi nie jest nielegalna, wymaga uzyskania specjalnego zezwolenia. Zezwolenia te wymagają, aby uprawa była otoczona środkami bezpieczeństwa i z góry przewidują proces i kierunek uprawy, zbioru i przetwórstwa uzyskanych plonów. W przypadku uprawy, która przekroczy dozwolone stężenie THC, lecz nadal tak niskie, aby wywołać odurzenie ludzi, obecne obecne prawo jest zarówno tak nieodpowiedzialne, jak i drakońskie – nakazując rolnikowi zniszczyć taką uprawę.
Konopie przemysłowe mogą zmienić gospodarkę Polski w wielu sektorach – w pozytywny i korzystny sposób – dlatego rośliny te należy w pełni wykorzystać.
Przeczytaj także o polskiej odmianie konopi: Specyfikacja odmian konopi włóknistych – Konopie Białobrzeskie
- Niedobór wapnia w roślinach konopi - 19/07/2023
- Włókno konopne – co warto o nim wiedzieć? - 13/07/2023
- Uprawa konopi w muszli klozetowej - 04/07/2023