Program Wieloletni Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi włącza uprawy konopi, jako niezbędne do rewitalizacji polskiego rolnictwa. Program jest realizowany jest przez Instytut Włókien Naturalnych I Roślin Zielarskich z Poznania w latach 2017-2020. Rosnące zainteresowanie włóknem konopnym wśród konsumentów oraz wsparcie instytutu dla rolników wpłynęło na zwiększenie areału upraw konopi włóknistych w naszym kraju.
Mówi się w sejmie…
Początkiem lutego b.r. odbyło się posiedzenie Podkomisji Stałej ds. Biogospodarki i Innowacyjności w Rolnictwie. W przeciągu ostatnich kilku lat prowadzi się prace na reformą prawa dotyczącego upraw konopi oraz kwestii prawnych dotyczących parametrów uzyskanych plonów. Poruszano również kwestie koniecznych innowacji w obrębie pozyskania wysokiej jakości włókien roślinnych.
Łatwiejszy obrót produktami z nasion konopi możliwy był dzięki wyłączeniu nasion i produktów na z nasion konopi z produktów określanych jako “novel food”.
Złagodzenie prawa w obrębie upraw i przetwórstwa konopi na oleje CBD jest również konieczne. Niektóre kraje UE dopuszczają wyższe stężenie THC na mocy derektywy Parlamentu Europejskiego. Jest to niezwykle korzystne z punktu widzenia plantatorów konopi. Przy sprzyjających warunkach pogodowych uprawa konopi może zbliżyć się lub przekroczyć dopuszczalne przez polskie prawo 0,2% THC. Wiąże się to niestety z nakazem zniszczenia takiej uprawy. Regulacje prawne w tej kwestii istotnie przełożą się na rozwój sektora rolnictwa, który ma jeden z największych wpływów na środowisko.
Instytut Włókien Naturalnych I Roślin Zielarskich jako integralny element Programu Wieloletniego zabierając głos zaznaczył wysoką pozycję polski jako konopnego potentata. Polska ma w tym momencie ogromne szanse stać się Europejskim, jak nie światowym, gigantem produkcji i przetwórstwa konopnego. Mamy niesamowity materiał genetyczny wyhodowany w instytucie, który jest ceniony i znany wśród kluczowych zagranicznych “graczy” na rynku konopnym, którzy są otwarci na współpracę.
Wielki powrót włókien naturalnych
O wzrastającym zużyciu włókien w świecie, w tym także w Polsce, decyduje głównie wzrost populacji, zamożności, świadomości konsumpcyjnej społeczeństwa. Najważniejszy czynnik wzrostowy to jednak regulacje prawne oraz innowacje w rolnictwie i przetwórstwie w sektorze tekstylnym. Polscy rolnicy doskonale potrafią uprawiać konopie włókniste, dlatego należy im to umożliwić. Niesie to ze sobą korzyści ekonomiczne oraz przyczyni się do bioróżnorodności w polskim rolnictwie.
Obecnie w tekstyliach wykorzystuje się 83% ogółu wyprodukowanego włókna lnianego. Dla porównania udział włókien konopnych w tekstyliach to zaledwie 3%. Program Wieloletni obejmuje rozwój polskiego włókiennictwa, a właściwie przywrócenie mu dawnych lat świetności. Konopie sięgają dalekich korzeni polskiej tradycji i wykorzystywane były w różnoraki sposób, dlatego były siane właściwie w każdym przydomowym ogródku.
Program “Odbudowa i zrównoważony rozwój produkcji oraz przetwórstwa naturalnych surowców włóknistych dla potrzeb rolnictwa i gospodarki”
Założeniami programu są działania wspierające zwiększenie krajowego areału upraw roślin włóknistych oraz produkcji zwierzęcej na włókna naturalne. Aktualnie uprawiane jest w Polsce około 1 tys. ha lnu włóknistego, około 5 tys. ha lnu oleistego oraz ok. 800 ha konopi włóknistych (dane na dzień wdrążenia Programu Wieloletniego – 2017 r.). Pogłowie owiec szacuje się na ok. 215 tys. sztuk, a alpak na 2 tys. sztuk.
Wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań stymulujących wzrost atrakcyjności lnu i konopi włóknistych będzie korzyścią zarówno dla rolnictwa, gospodarki, jak i konsumenta. Przewiduje się również rozszerzenie i wzbogacenie dotychczasowych kierunków użytkowania ww. gatunków roślin uprawnych i zwierząt gospodarskich., dlatego Program Wieloletni zakłada zwiększenie areału roślin włóknistych. Len włóknisty do 10 tys. ha, len oleisty do 15 tys. ha, konopie włókniste do 8 tys. ha. Zwiększenie pogłowia owiec do około 500 tys. sztuk, a alpak do co najmniej 5 tys. sztuk. Zaplanowane w proponowanych obszarach badań działania doprowadzą do stopniowej zmiany tej sytuacji.
Program Wieloletni – Cele w obrębie konopi
Realizacja zadań programu umożliwi istotną poprawę jakości włóknistych surowców rolniczych dostarczanych do przemysłu. Zapewni to również optymalizację nakładu pracy i ponoszonych kosztów. Produkcja krajowa pozytywnie wpłynie na konkurencyjność surowców na rynku. Zadania uwzględnione w programie opierają się na zasadach zrównoważonego rozwoju i wykorzystaniu innowacji dla rolnictwa. Poprawi to parametry w aspektach gospodarczych, ekologicznych i społecznych. Spodziewane główne efekty realizacji programu w poszczególnych aspektach przedstawiają się następująco:
- wytworzenie odmian i linii konopi włóknistych jednopiennych ukierunkowanych na wysoki plon biomasy. dużą zawartością celulozy oraz olejków eterycznych,
- wprowadzenie innowacyjnych technologii uprawy oraz zbioru lnu i konopi włóknistych w zależności od kierunków użytkowania,
- przygotowanie nowych metod odklejania roślin włóknistych oraz surowców włókienniczych opartych o procesy osmozy, działania ultradźwięków, pozwalające na uzyskaniu wysokiej jakości włókien dla przemysłu,
- wskazanie nowoczesnych metod wydobycia włókna w oparciu o nowe technologie dekortykacji i przerobu jednopostaciowego, pozwalające na zwiększenie wydajności oraz jakości otrzymywanego surowca,
- opracowanie założeń technologicznych wytwarzania metodą wytłaczania innowacyjnych biokompozytów, częściowo biodegradowalnych oraz całkowicie biodegradowalnych z wykorzystaniem modyfikowanych surowców włóknistych, do wytwarzania opakowań w rolnictwie i ogrodnictwie;
- opracowanie innowacyjnych technologii wytwarzania wyrobów włókienniczych z włókien naturalnych z zastosowaniem barwienia, drukowania tkanin barwnikami roślinnymi,
- zastosowanie surowców lignocelulozowych (rośliny włókniste) w wydajnych procesach otrzymywania biopaliw.
Z korzyścią dla wszystkich
Realizacja zadań stanowi dla polskich rolników i przetwórców rolnych swoistą „mapę drogową” powrotu do tradycji produkcji włókien roślinnych. Niesie to ze sobą korzyści ekonomiczne, ekologiczne i społeczne, dlatego zmiany są konieczne. Zastosowanie nowoczesnych technologii usprawni procesy uprawy, zbioru, przetwórstwa i wykorzystania w sektorze włókien naturalnych w Polsce.
W efekcie realizacji Programu spodziewane jest zwiększenie potencjału produkcji włókienniczych surowców pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Przewiduje się również wzrost zysków polskich przedsiębiorców, ponieważ ograniczy to import tych surowców do Polski. Program Wieloletni przewiduje liczne dotacje i wsparcia dla rolników uprawiających konopie włókniste. Dzięki odpowiednim regulacjom prawnym zyskać może nie tylko Skarb Państwa, ale również polscy rolnicy, przetwórcy, dystrybutorzy oraz konsumenci.
Źródło:
gov.pl
- Niedobór wapnia w roślinach konopi - 19/07/2023
- Włókno konopne – co warto o nim wiedzieć? - 13/07/2023
- Uprawa konopi w muszli klozetowej - 04/07/2023